Płońsk z dużym rozmachem organizuje festiwal kultury żydowskiej. Na początek wystawa plenerowa. W kolejnych dniach m.in. filmy, spektakl, koncerty, wykład. Łącznie będzie to 13 punktów programu. Start 20 października w MCK.
Od 20 do 24 – października płońskie MCK zapowiada zorganizowany z dużym rozmachem "Festiwal kultury żydowskiej w mieście Ben Guriona", którego głównym partnerem jest Warszawski Festiwal Filmów o Tematyce Żydowskiej. Partnerem wystawy plenerowej, która już się pojawiła przed budynkiem MCK jest Organizacja Marsz Żywych.
Program festiwalu:
Piątek, 20 października, godz. 18, otwarcie festiwalu
Otwarcie wystawy plenerowej – Świadek – Wystawa Marszu Żywych - plac przy MCK od ul. Płockiej
Wystawa zainauguruje pięciodniowy Festiwal. Ekspozycja będzie dostępna przez trzy miesiące, do stycznia 2018 r.
,,Gdy słuchasz świadka, stajesz się świadkiem" powiedział Elie Wiesel, ocalały z Zagłady i laureat pokojowej Nagrody Nobla. Jego słowa są mottem wystawy "Świadek" (Witness).
Wystawa składa się ze zdjęć, wypowiedzi i wierszy poświęconych znajdującym się w Polsce miejscom upamiętnienia Zagłady. Ich autorami i bohaterami są świadkowie historii i młodzież, którzy odwiedzali te miejsca podczas Marszy Żywych.
Wystawę przygotowała organizacja March of the Living (Marsz Żywych), od wielu lat organizująca wspólne wizyty Ocalałych i młodych ludzi z całego świata w byłym obozie Auschwitz. Robi to, by uczcić pamięć ofiar nazistowskiego ludobójstwa i aby przeciwstawić się uprzedzeniom, nietolerancji i nienawiści.
Wystawa gościła już w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i w Polsce – właśnie na terenie Auschwitz i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
godz. 18 wernisaż wystawy „Płoński sztetl” (prezentacja fotografii ze zbiorów: Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta oraz Doctor PhD Any Raquel Nuty ) - sala wystawiennicza
Charakter Płońska - miasta, w którym urodził się Dawid Ben Gurion - przez blisko 500 lat tworzyły współistniejące obok siebie dwie kultury: polska i żydowska.
Pierwsze wzmianki źródłowe na temat żydowskiego osadnictwa w Płońsku pochodzą z 1446 roku. W 1808 roku Płońsk należał już do miast o największym odsetku ludności żydowskiej - Żydzi stanowili wtedy ponad 70% jego społeczności. W kolejnych latach liczba ludności polskiej i żydowskiej w Płońsku wyrównała się - tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej Żydzi stanowili ok. połowę ludności Płońska, tj. prawie 6 tysięcy mieszkańców.
Rozwój żydowskiej kultury w Płońsku przerwał wybuch II wojny światowej.
Wystawa ta ma na celu przypomnienie o dwunarodowościowej tożsamości miasta, przybliżenie Płońska sprzed czasów II wojny światowej i jego żydowskich mieszkańców, którzy przez pięć wieków współtworzyli lokalną społeczność, jak również pokazanie sylwetek konkretnych ludzi. Stąd zdjęcia, dokumenty oraz krótkie noty informacyjne na temat kilkudziesięciu przedstawicieli płońskiej społeczności żydowskiej dokumentujące koleje ich losu. Wybrane fotografie i dokumenty mają przybliżyć życie, działalność społeczną i zawodową tej grupy, o której dziś tak niewiele wiemy.
Źródła:
- zbiory Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta Płońska
- zbiory Any Raquel Nuty z Argentyny
- Księga Żydów Płońska i okolic [Tel Aviv, 1963]
godz. 19.15, sala wielofunkcyjnaKoncert „Nowa muzyka żydowska” w wykonaniu Warszawskiego Duetu Akordeonowego.
Wystąpią: Piotr Kopietz – akordeon, narracja i Jacek Małachowski – akordeon.
Szeroko pojęta żydowska tradycja muzyczna inspirowała i wciąż inspiruje kompozytorów oraz muzyków wywodzących się z różnych stylów muzycznych, a jej bogactwo, różnorodność i niezaprzeczalny urok zjednują sobie rzesze słuchaczy na całym świecie. Wszystko to skłoniło Warszawski Duet Akordeonowy do zagłębienia się w ten niezwykły muzyczny świat i dokonania subiektywnej selekcji nowej muzyki żydowskiej. Na program koncertu „Nowa Muzyka Żydowska” złożą się autorskie aranżacje muzyki klezmerskiej, jak również utwory twórców pochodzenia żydowskiego, należące do nurtu muzyki klasycznej i rozrywkowej.
W programie koncertu m.in.: koncertowa wiązanka tradycyjnych melodii żydowskich; S. Secunda – „Bei mir bistu shein”; A. Schnittke – „Suita Gogol”; W. Szpilman – „W małym kinie” i inne.
Warszawski Duet Akordeonowy to projekt muzyczny absolwentów Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie: Piotra Kopietz i Jacka Małachowskiego. Poprzez dużą różnorodność programową, a także dzięki niezwykłym możliwościom technicznym oraz sonorystycznym akordeonów koncertowych, Duet ma sposobność zaprezentować w pełni bogactwo artystyczne oraz nieograniczoną przestrzeń muzyczną wykonywanych utworów. Świeże spojrzenie na muzykę, wiele pomysłów realizowanych we własnych aranżacjach oraz pasja muzyków, w połączeniu z doskonałymi umiejętnościami gry na instrumentach, nadają koncertom Duetu indywidualny i wyjątkowy charakter. Duet koncertował na wielu polskich i zagranicznych scenach muzycznych, w tym m.in. w Filharmoniach, teatrach, Centrach Kultury oraz w ramach Międzynarodowych Festiwali Muzyki Organowej i Kameralnej, m.in.: Zakopane, Oświęcim, Rabka, Leżajsk, Giżycko, Wolsztyn, Chełmno, Urle, Łuków, Gorzów Wlk.
Piotr Kopietz – muzyk, aranżer, kompozytor. Jest absolwentem Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie akordeonu. Studiował ponadto w Universität für Musik und darstellende Kunst Graz w Austrii oraz uczestniczył w wielu Międzynarodowych Kursach Interpretacji Muzycznej. Ukończył również podyplomowe studia w zakresie zarządzania kulturą na Uniwersytecie Warszawskim. Należy do grona kilku muzyków w Polsce koncertujących na narodowym instrumencie argentyńskim, bandoneonie oraz na rzadko spotykanej, francuskiej akordinie. Jest laureatem
kilkunastu ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów i festiwali muzycznych oraz kilkakrotnym stypendystą Ministra Kultury RP. Koncertuje solo, w zespołach kameralnych oraz z towarzyszeniem orkiestr symfonicznych w Polsce i poza jej granicami. Nagrywa muzykę klasyczną oraz rozrywkową dla teatru, telewizji i radia. Więcej na www.piotrkopietz.art.pl
Jacek Małachowski – akordeonista i kameralista. Absolwent Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie akordeonu prof. Jerzego Jurka. Swoje umiejętności doskonalił ponadto na Międzynarodowych Kursach Interpretacji Muzycznej. Jest laureat kilkunastu ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów muzycznych. Dwukrotny Stypendysta Prezesa Rady Ministrów oraz fundacji J & S Pro Bono Poloniae. Jako muzyk sesyjny koncertuje solo oraz w zespołach kameralnych w Polsce i za granicą. Nagrywa dla polskich i zagranicznych rozgłośni radiowych, a ponadto współpracuje z Estradą Kameralną Filharmonii Narodowej w Warszawie.
Wspomnienia Aharona Tamira, sekretarza, przewodniczącego Organizacji Marsz Żywych.
Płońszczanina, twórcę i premiera państwa Izrael, wizjonera i przyjaciela Dawida Ben Guriona wspominać będzie jego sekretarz i osobisty ochroniarz Aharon Tamir.
godz. 20, sala widowiskowo-kinowa – seans biletowany Opowieść o miłości i mroku, reż. Natalie Portman, USA 2015, 98 min., dramat, ekranizacja bestselerowej powieści Amosa Oza.
To przejmująca historia dorastania jednego z najwybitniejszych pisarzy XXI wieku.
Oz wspomina dzieciństwo u boku rodziców: pragmatycznego Ariego i marzycielskiej, obdarzonej niezwykłą wyobraźnią Fani. Nieszczęśliwa w małżeństwie matka Amosa znajdowała ukojenie w opowiadaniu synowi niesamowitych historii z pogranicza jawy i snu. Z czasem opowieści stawały się coraz bardziej mroczne i niezrozumiałe, by w końcu niebezpiecznie zbliżyć się do rzeczywistości…
Niewyjaśnione rodzinne tajemnice na zawsze zmieniły życie światowej sławy pisarza.
Scenariusz, reżyseria i rola główna: Natalie Portman
Autorem zdjęć jest wybitny polski operator: Sławomir Idziak.
Sobota, 21 października
godz. 11 - wykład Płońskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku - sala wielofunkcyjna „Rozdarta tożsamość polskich poetów i pisarzy żydowskiego pochodzenia: Tuwim, Słonimski, Korczak” – wykład Yarona Karola Beckera, publicysty, tłumacza z hebrajskiego i rosyjskiego.
Karol Becker - koordynator programów edukacyjnych Instytutu Polskiego w Tel Awiwie, wykładowca akademicki, filozofii w College Seminar Hakibutzim, publicysta i tłumacz literatury. Na co dzień bierze udział w przygotowywaniu programów edukacyjnych mających na celu rozszerzenie zakresu wyjazdów poza tematykę związaną wyłącznie z Holokaustem i wprowadzających elementy dialogu i poznawania wielowiekowego dziedzictwa i życia Żydów w Polsce przed Zagładą.
godz. 18.30, sala widowiskowo-kinowa - 2 dokumenty – wstęp wolny
Przed seansem o godz. 18 spotkanie z reżyserem filmu MichałemJaskulskim oraz Ignacym Strączkim, wicedyrektorem Warszawskiego Festiwalu Filmów o Tematyce Żydowskiej.
Przy Planty 7/9 Bogdan's Journey, reż. Michal Jaskulski i Lawrence Loewinger, Polska 2016, 90 min.
Dla wielu Żydów pogrom kielecki z 1946 roku jest symbolem powojennego polskiego antysemityzmu. W Polsce był zakazanym tematem przez lata komunizmu. Bohater filmu, polski katolik Bogdan Białek, poświęcił dużą część swojego życia, żeby pojednać Polaków i Żydów po tragicznych wydarzeniach, do których doszło w Kielcach. W Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej pogrom kielecki pozostawał nie tylko tematem zakazanym, ale i tematem tabu. Po upadku komunizmu bohater filmu Bogdan Białek otworzył puszkę Pandory: zaczął publicznie mówić o pogromie i walczyć z utrwalanymi przez lata stereotypami tworzonymi przez Polaków i Żydów.
Język: Polskie Napisy: Angielski.
Munich '72 and Beyond Monachium '72, reż. Stephen Crisman, USA 2016, 29 min.
5 września 1972 roku podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium palestyńscy ekstremiści zamordowali 11 Izraelczyków. Monachium ’72 to dramatyczna opowieść o pierwszej odsłonie nowoczesnego terroryzmu, która ukazuje nowe, wstrząsające fakty na temat tych tragicznych wydarzeń i ich następstw. Wielokrotnie nagradzany reżyser Stephen Crisman powraca do dnia tej tragedii w wywiadach z Izraelczykami i Palestyńczykami, członkami ich rodzin, świadkami, organizatorami Olimpiady i przedstawicielami rządu. To trzymający w napięciu film o konflikcie i metodach walki, które rozwinęły się w następnych dekadach.
Język: Angielski Napisy: Polski
godz. 21, sala widowiskowo-kinowa - seans biletowany
Niedziela, 22 października
godz. 18.30, sala widowiskowo-kinowa – dokument - wstęp wolny
Hummus The Movie!, reż. Oren Rosenfeld, Izrael 2016, 70 min.
Humus - przepyszny, bogaty w wartości odżywcze, uwielbiany przez Amerykanów superfood - łączy muzułmanów, chrześcijan i żydów na całym świecie. Tysiące ludzi na całym świecie dzielą różnice o podłożu historycznym i kulturowym, ale łączy ich jedno... miłość do humusu! W filmie Orena Rosenfelda poznajemy trzech bohaterów: zapracowaną muzułmankę, uśmiechniętego Żyda i młodego chrześcijanina-Araba. Łączy ich wspólna pasja. Towarzyszymy Olivierowi, benedyktynowi z Francji, który poszukuje najlepszego humusu, obserwujemy zaciętą walkę o pobicie Rekordu Guinnessa w kategorii Największej na świecie porcji humusu, poznajemy też Alufa Abira, hiphopowca z czarnym pasem. Humus! to opowieść o zwykłych ludziach, którzy po prostu uwielbiają humus.
Język: Hebrajski, Angielski Napisy: Angielski, Polski
godz. 20, sala widowiskowo-kinowa – wstęp wolny
Przepis na kiszone, reż. Michael Manasseri, USA 2016, 97min., komedia
Joey Miller, król didżejów z Detroit, jest samotnym ojcem i tonie w długach. Zbliża się bat micwa jego córki Julie, a on nie ma sprzętu, żeby zagrać na organizowanej z tej okazji imprezie. W końcu Joey prosi o pomoc wujka Morty’ego (David Paymer – Amistad), który stawia jednak jeden warunek. Joey musi wykraść od swojej babci Rose (Lynn Cohen – Monachium, Seks w wielkim mieście) przepis na ogórki kiszone. Jest jeden problem: babcia zamierza zabrać ten przepis do grobu…
Język: Angielski Napisy: Polski
Poniedziałek, 23 października
godz. 12 (rynek miasta) – 10. Marsz Milczenia
Upamiętniający 75. rocznicę likwidacji płońskiego getta - organizowany pod honorowym patronatem Ambasady Izraela.
Początek Marszu o godz. 12 – Plac 15 Sierpnia, następnie uczestnicy marszu przejdą ulicą Płocką, /pod prąd/, 1 Maja oraz Towarową na dworzec PKP, który był ostatnią drogą tysięcy płońskich Żydów, brutalnie wypędzonych i wywiezionych do obozów koncentracyjnych.
W programie m.in.: wystąpienie zaproszonych gości, odegranie hymnów Polski i Izraela, modlitwa ekumeniczna.
godz. 17.30, sala wielofunkcyjna – wstęp wolny
Zapachy i smaki kuchni żydowskiej, potrawy świąt jesiennych – warsztaty prowadzone przez Hannę Kossowską.
Podczas spotkania prowadząca zdradzi tajniki kuchni żydowskiej, podzieli się oryginalnymi przepisami, wytłumaczy zasady koszerności i opowie o świętach żydowskich, jednocześnie przygotowując tradycyjne potrawy przeznaczone do degustacji.
godz. 19.30, sala widowiskowo-kinowa – wstęp wolny
„Płońsk - moje sztejtełe”- koncert piosenek żydowskich w wykonaniu Danuty Stankiewicz oraz trzy osobowego zespołu klezmerskiego: Michała Salamona (piano), Mirosława Kuźniaka (skrzypce) oraz Dariusza Falany (klarnet).
Program poetycko - muzyczny zawiera znane i nieznane utwory o tematyce żydowskiej we współczesnych aranżacjach zespołu. Pokazane jest w nim bogactwo tej kultury, jej mądrość , emocjonalność - od smutku do radości . Uniwersalny charakter tego przedsięwzięcia artystycznego trafia do szerokiej publiczności, a ciekawa interpretacja piosenek w wykonaniu Artystki dopełnia ten obraz.
Wtorek, 24 października
godz. 19, sala widowiskowo-kinowa – spektakl biletowany
Kamienica na Nalewkach – spektakl Teatru Żydowskiego z Warszawy, reż. Szymon Szurmiej, Gołda Tencer.
Bilety 80 zł i 60 zł (balkon) do nabycia w kasie kina od środy do niedzieli, od godz. 14.30 oraz na stronie www.mckplonsk.pl . Obowiązuje zniżka Rodzina 5+.
Widowisko „Kamienica na Nalewkach” jest wspólną podróżą do miejsc, których już nie ma, a które wracają echem melodii, głosami ulicznych śpiewaków i nawoływaniem matek, przypominających pociechom, że stygnie rosół i szabasowy czulent.
Spektakl przenosi widzów do jedynego w swoim rodzaju świata, ukazującego życie codzienne Żydów z warszawskich Nalewek. Tu znajdziemy wszystko: kłótnie plotkarek, spiski swatek, porady lekarskie, wieczory szabasowe, schadzki kochanków i podwórkowe kapele. Takie Nalewki były symbolem żydowskiego świata - tętniącego życiem od świtu do nocy, pełnego gwaru i humoru. Dlatego możemy być pewni, że śmiech będzie nam towarzyszył przez cały wieczór.
Scenariusz: Ryszard Marek Groński, Szymon Szurmiej, Gołda Tencer
Reżyseria: Szymon Szurmiej, Gołda Tencer
Scenografia: Ewa Łaniecka
Choreografia: Tomasz Tworkowski
Kierownik muzyczny: Janusz Tylman
Co zrobicie gdy ktoś z gości Żydowskich będzie chciał odwiedzić cmentarz?. Wstyd, że przez tyle czasu nikt z tym nic nie zrobił. Podnosimy larum gdy dewastowane są groby naszych przodków (i słusznie),ale to to też byli ludzie. Wstyd!!!.