W tej sytuacji prawo stoi wyraźnie po stronie kobiet i dokładnie reguluje obowiązki pracodawcy oraz przysługujące pracownicom świadczenia i przywileje (KP art. 176-189). Zapewne każda kobieta wie, że jeśli nie zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązania umowy o pracę z winy pracownicy, żaden pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę, ani w okresie ciąży pracownicy, ani w okresie urlopu macierzyńskiego (art.177§ 1 KP).
Zatrzymajmy się chwilę nad sytuacjami, w których pracownica posiada umowę o pracę na czas określony. § 2 art. 177KP mówi, że jest tylko jedna sytuacja, w której zastosowania nie ma § 1. Mianowicie, gdy pracownica jest w okresie próbnym, nie przekraczającym jednego miesiąca. Każda umowa o pracę na okres próbny przekraczająca jeden miesiąc lub umowa na czas określony, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży ulega przedłużeniu do dnia porodu.
Kobiecie ciężarnej nie wolno pracować w systemie przerywanego czasu pracy, w godzinach nadliczbowych ani nocą. Co w takim razie z kobietami, które przed zajściem w ciążę pracowały porą nocną? Pracodawca zobowiązany jest zmienić rozkład pracy takiej pracownicy lub przenieść ją do wykonywania innej pracy poza porą nocną. Jeśli nie ma takiej możliwości pracodawca zmuszony jest do zwolnienia pracownicy z obowiązku świadczenia pracy przy zachowaniu jej prawa do wynagrodzenia.
Kolejnym obowiązkiem pracodawcy jest udzielić ciężarnej zwolnień od pracy na zlecone przez lekarza badania lekarskie. Kobieta również w tej sytuacji zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nieobecności.
Niestety niewiele kobiet wie, że podczas karmienia dziecka piersią przysługują im płatne przerwy w pracy:
- Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy.
- Pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Przerwy na karmienie mogą być na wniosek pracownicy udzielane łącznie.
Jeżeli czas pracy pracownicy jest dłuższy niż 4 godziny dziennie, a nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jej jedna przerwa na karmienie.
Kodeks pracy określa również wykaz prac wzbronionych kobietom w ciąży oraz okresy urlopu przysługujące po porodzie. Dlatego każda przyszła mama w trosce o siebie i swoje dziecko powinna zapoznać się z Działem Ósmym Kodeksu Pracy.
Monika Banach
BHP DLA BIZNESU
Niepubliczna Placówka Oświatowa
Kształcenia Ustawicznego
Zaś Nr 1/K/2012, Nr Rej. Oś. 2/2012